De Stormvogel te Loppersum

De Stormvogel

Loppersum, Groningen

Nationale Molendag 2024
zaterdag 11-5
van
10:00:00
tot
16:00:00
Boekenmarkt
Nationale Molendag 2024
Niet open op zondag 12-5

Over De Stormvogel

Op 29 januari 1850 verkocht Ds. Jacob Eikema landerijen ter grootte van 1.21 ha aan Meinardus Harms Bolt „om daarop te mogen bouwen eene behuizinge en pel en Rogge Molen onder voorwaarde evenwel dat de Heemtuin en het land niet door middel van Slooten, Greppels, Kolken of Andere Gravingen Zonder nadere Overeenkomst met den eigenaar van elkander mogen worden gescheiden al is het ook dat gemelde Voorwerpen door middel van eenen gewoonen dam aan elkander verbonden blijven".
Interessante conclusie: het altijd aangenomen bouwjaar van "De Stormvogel”, 1849, blijkt onjuist: het stuk land dat Bolt kocht was vroeg in 1850 nog onbebouwd. Molen en molenaarswoning zullen beide uit 1850 dateren.

Ondanks de bloeiende molenindustrie in de tweede helft van de 19e eeuw (in 1850 telde de provincie Groningen 211 molens; in 1851 zelfs 298) raakte het mulderbedrijf van Bolt in het slop, hetgeen uiteindelijk leidde tot zijn faillissement: op 15 april 1872 werd het gehele complex geveild; met een bod van ƒ 10.000,-- werd Geert Everts Hofstede de nieuwe eigenaar.
Bolt was op dat moment reeds weduwnaar. Op 22 mei 1872 verliet de familie Bolt de woning om zich in Middelstum te vestigen waar vader Meinardus kleermaker werd. Op 74-jarige(!) leeftijd emigreerde hij naar Amerika.

Maar ook Geert Everts Hofstede was niet erg succesvol: hij hield het nog geen twee jaar op "De Stormvogel" uit. Op 9 februari 1874 werd het gehele complex wederom geveild.
Met een bod van ƒ 11.800,-- was Hindrik Luilifs Huizinga hoogste bieder. Hij kocht voor perceel Eén: "Eene behuizinge met schuur, met daarbij staande Pel- en Roggemolen, heem, tuin en land". Perceel Twee: "De vaste altoosdurende in alle linien verervende beklemming van eenenvijftig are drie en zeventig centiare land, gelegen te Loppersum, met het regt om daarop te mogen huizen, verkregen bij onderhandse acte van den achtentwintigsten Mei 1873 werd ingehouden en niet verkocht".
Overigens bleven met deze veiling Lopster molen en molenaarshuis in familiehanden: Hindrik Luilfs Huizinga’s broer Jan was namelijk gehuwd met Geert Everts Hofstede’s zuster Geertje. Hindrik was ongehuwd en inwonend bij zijn broer en schoonzus op hun boerderij in Westeremden voor hij naar Loppersum vertrok.
Huizenga (in de akte van veiling en verkoop d.d. 9-2-1874 overigens ten onrechte vermeld als Hindrik Huizinga) had één inwonende dienstbode: Gesien Sander, geboren 7 februari 1853 te Loppersum.
Huizenga overleed op Nieuwjaarsdag 1899, 56 jaar oud. Zijn huishoudster vertrok op 23 mei 1899 naar Kantens.

Vierde molenaar/eigenaar werd Geert van Oosten, geboren 2 april 1864 te Uithuizermeeden. Op 5 juni 1899 vestigde hij zich met vrouw, zoon en schoonouders, te Loppersum. Molenaarsknecht Jan Rap, geboren 24 november 1872 te Uithuizen, was het gezin al vooruitgereisd; hij kwam op 2 juni 1899 naar Loppersum maar zou later weer naar Uithuizen vertrekken.
Van Oosten bleef ook niet lang op "De Stormvogel", want na bijna zeven jaar kreeg hij een opvolger. Hij bleef wel in Loppersum wonen en overleed daar op 3 oktober 1935. Zijn vrouw Geertje Helder was iets daarvoor eveneens overleden.

Tamme Jans Huizinga - nog ongehuwd - werd in 1906 (de exacte datum is niet bekend) de nieuwe eigenaar. Hij was de oudste zoon (*7 januari 1876) van het molenaarsechtpaar Jan Tammes Huizinga (1841-1935) en Geertruid Nienhuis (1841-1912) in Eenrum van de molen „De Lelie". Tamme’s moeder was een dochter van Geert Jans Nienhuis (1796-1869) die in 1824 op een veiling de molen van Garsthuizen had aangekocht.
Tamme Jans Huizinga trouwde op 29-04-1907 in de gemeente Bedum met Hillechina Lantink; geboren in 1884 te Onderdendam.
Zoon Roelf Jan Huizinga volgde zijn vader op; hij werd geen eigenaar, maar huurde de molen van zijn moeder. "De Stormvogel" bleef bijna 40 jaar in de familie Huizinga.

In 1934 was de molen, ondanks zijn naam, vleugellam geworden. Na een storm was de buitenroede dusdanig beschadigd, dat deze vervangen moest worden. Er werd een Potroede besteld, die voorzien werd van zelfzwichting; tegelijkertijd werd ook schilderwerk uitgevoerd. Deze werkzaamheden zijn vermoedelijk uitgevoerd door molenmaker Takens uit Onderdendam.

In 1952 voerde molenmaker J.D. Medendorp voor ƒ 2.700,-- aan werkzaamheden uit. Inmiddels had Jan Otto Oosterhof, afkomstig van Bedum "De Stormvogel" gekocht van Hillechina Lantink; de overdracht vond plaats op 1 mei van datzelfde jaar. Oosterhof werd ingewerkt door Hillechina’s zoon Roelf Huizinga en samen met de knecht ging men pellen, malen en breken.
In september 1955 verkocht Oosterhof de molen met molenaarshuis en bijbehorende grond aan I.J. 'Ies' Nienhuis, achterkleinzoon van Geert Jans Nienhuis (1796-1869). Voor de tweede maal kwam "De Stormvogel" in bezit van Geert Jans’ volgende generaties.

Ruim tien jaar lang bleef Ies Nienhuis eigenaar; het muldersbedrijf bleef evenwel meer dan 25 jaar achtereen de kostwinning voor diens gezin. Behalve de molen werd in 1955 ook de daarnaast gelegen boerderij (lees: molenaarshuis) aangekocht. Het werd door het gezin Nienhuis nog zo’n 20 jaar bewoond, maar in 1975 werd een begin gemaakt met de afbraak vanwege de slechte staat. Op dezelfde plaats bouwde Ies Nienhuis eigenhandig een nieuwe woning die in 1979 werd opgeleverd.

In 1966 werd de molen „De Stormvogel" aangekocht door de gemeente Loppersum. Tussen 1968 en 1970 volgde een ingrijpende restauratie door de fa. Bremer, de kosten bedroegen ƒ 107.000,--. Op 27 augustus 1971 stelde de toenmalige Commissaris der Koningin mr. E.H. Toxopeüs de molen officieel in gebruik. Tot aan zijn pensionering (1981) bleef Ies Nienhuis huurder van de molen, waarna zijn bedrijf bij gebrek aan een opvolger werd opgeheven. Tot op hoge leeftijd was Ies echter nog op de molen te vinden.

Op 27 mei 1992 werd „De Stormvogel" met nog twee andere korenmolens ("De Leeuw" te Zeerijp en "De Hoop" te Middelstum) door de gemeente Loppersum overgedragen aan de speciaal hiervoor opgerichte Molenstichting Fivelingo. Nog in datzelfde jaar voerde de fa. Dunning (vh. Bremer) diverse kleine werkzaamheden aan kap en bovenachtkant uit.
In 1999 werd grondig herstel uitgevoerd aan de kap, daarnaast werden stelling en wiekenkruis vernieuwd.

 

Bouwjaar
1850 circa
Molenaar
Tjitse Mollema;
Peter Wildeman
Telefoon
0596-533646 / 0596-581596
Aandrijving
Adres
Molenweg 67
9919 AG Loppersum
Groningen
Open op afspraak
Ja
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
In de regel zaterdagmiddag en op afspraak
Schoolbezoek mogelijk
Nee

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

De Stormvogel te Loppersum

Locatie

Bezoekadres
Molenweg 67
Gemeente
Eemsdelta
Plaats
Loppersum
Postcode
9919 AG
Plaats (postadres)
Loppersum
Provincie
Rijksdriehoek: X
245118
Rijksdriehoek: Y
594742
WGS84: N (breedtegraad)
53.33149
WGS84: E (lengtegraad)
6.73993

Contact

Eigenaar
Stichting Het Groninger Landschap
Telefoon
0596-533646 / 0596-581596

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
Pelstenen: 1 : 10,13; maalstenen: 1 : 7,13

Registratienummers

DHM-databasenummer
261
Rijksmonumentnummer
26264
Ten Bruggencatenummer
00448