De Korenaar te Poortvliet

De Korenaar

Poortvliet, Zeeland

Over De Korenaar

De Korenaar is een in 1710 gebouwde ronde stenen stellingmolen. Hij werd neergezet als opvolger van een standerdmolen. In 1956 werden bij graafwerkzaamheden de vier teerlingen van die voorganger aangetroffen.

Waarschijnlijk zakte de nieuwe stenen molen al tijdens de bouw scheef; hierdoor heeft men van de oorspronkelijke opzet af moeten zien: zo werd de molen minder hoog dan bedoeld en kregen de vier zolders een andere indeling.
Enkele jaren geleden bleek bij meting de molen van buitenkant stelling tot buitenkant stelling 66 cm. uit het lood te staan.

Volgens de gevelsteen is de molen in 1710 gebouwd in opdracht van Willem Stoop. Eind 18e eeuw was de molen eigendom van Martinus Gaaswijck, ambachtsheer (later "schout" genaamd) van Poortvliet; van 1812 tot 1816 was Jan Verton hier molenaar. Deze vertrok later naar Dreischor. In 1816 kwam Job Vijverberg uit Oosterland op de molen. In 1832 was hij, tezamen met de nog steeds aanwezige Martinus Gaaswijck, eigenaar.

In 1854 werd de molen publiek verkocht aan P. Daane uit Tholen, die de molen naliet aan P.T.W. van Kerkwijck, ontvanger der registratie en domeinen te IJsselmonde. Diens weduwe verkocht in 1878 de molen aan bakker J. Jansen.
De volgende eigenaren waren diens zoon, de familie Krijger en daarna Lou Verhage, die de molen in 1942 kocht en tot 1959 regelmatig van de windkracht gebruik maakte.

In de molen werd al vanaf 1950 de maalstenen aangedreven door een 15 pk elektromotor. In 1969 werd de maalrinrichting uitgebreid met een wals met 10 pk elektromotor op de plaats van de buil op de eerste zolder. Op de tweede zolder werden een koekenbreker en mengmachine met elektromotor geplaatst, op de derde kwamen een plansichter en een afzuiginstallatie, eveneens elektrisch aangedreven. Een elevator van parterre tot kap en hamermolen met elk een elektromotor completeerden dit mechanisch maalbedrijf in het aangebouwde pakhuis. In een pakhuis elders stonden nog een graandroger en -reiniger met silo. Veel van deze inrichting is tot op de dag van vandaag aanwezig.
Lou Verhage was een uitstekend technicus: later zou hij grotendeels eigenhandig de inwendig vrijwel uitgesloopte stellingmolen van St. Annaland restaureren. Ook in Poortvliet bewees hij zijn vakmanschap: de motoraandrijving voor de steenkoppels op de maalzolder, voorzien van twee vliegwielen met riemaandrijving, is buitengewoon compact geïnstalleerd en lastig te doorgronden!

De gele bakstenen romp was medio jaren zeventig nog geheel wit, maar daarna werd deze in de gele kleur van de ijsselsteentjes geschilderd. Op het zuiden maakte het voorheen aangebouwde pakhuis deel uit van de stelling.

Rond 1980 verdwenen de stroomlijnneuzen, evenwel bleven op de buitenroede de remkleppen gehandhaafd. Tussen 1980 en 1985 voerde dhr. Christiaanse, eigenaar na Lou Verhage, in eigen beheer een grootschalige restauratie uit.

In 2007 moest de molen vanwege slechte toestand van het gevlucht stil worden gezet.
In het najaar van 2008 volgde een nieuwe restauratie; deze werd in de nazomer van 2010 opgeleverd. Vernieuwd werden: buitenroede, lange schoren, lange en korte spruit, delen van de kapconstructie, voeghoutkoppen, kapbedekking, roosterhouten en spantring, vangstok, kuip, voor- en achterkeuvelens; ook kwam er een nieuwe baard. Tot slot werd de romp schoongespoten en daarna geheel gewit. Op 15 september 2010 was de molen wederom draaivaardig.

Vanwege de Zeeuwse molendag, die in september 2013 op Tholen werd gehouden, draaide de molen voor het eerst in lange tijd weer met zeilen.
In 2017 zijn er verschillende werkzaamheden aan de molen gedaan, zoals groot onderhoud aan de stelling, werkzaamheden aan het gevlucht en het binnenwerk, tevens zijn er 4 nieuwe zeilen geleverd. Deze zijn net als vroeger 2 witte en 2 bruine. 

In het najaar van 2017 kreeg deze molen, na een flinke tijd te koop te hebben gestaan, een nieuwe eigenaar.

Bouwjaar
1710
Functie
Molenaar
Marc Polderman / Mark van Rijn (in opleiding)
Aandrijving
Adres
Molenstraat 38
4693 BK Poortvliet
Zeeland
Open op afspraak
Nee
Open voor publiek
Nee
Openingstijden
Schoolbezoek mogelijk
Nee

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

De Korenaar te Poortvliet

Locatie

Bezoekadres
Molenstraat 38
Gemeente
Tholen
Plaats
Poortvliet
Postcode
4693 BK
Plaats (postadres)
Poortvliet
Provincie
Rijksdriehoek: X
69058
Rijksdriehoek: Y
395667
WGS84: N (breedtegraad)
51.5434
WGS84: E (lengtegraad)
4.14828

Contact

Eigenaar
Mark van Rijn / Jenny van der Boom

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
1 : 5,32
Specificaties
1 koppel 16er kunststenen, 1 koppel 17er blauwe stenen

Registratienummers

DHM-databasenummer
507
Rijksmonumentnummer
35377
Ten Bruggencatenummer
03530