De Kat te Uitgeest

De Kat

Uitgeest, Noord-Holland

Nationale Molendag 2024
zaterdag 11-5
van
11:00:00
tot
16:00:00
Rondleiding
Nationale Molendag 2024
zondag 12-5
van
11:00:00
tot
16:00:00
Rondleiding

Over De Kat

De eerste molen op deze plaats werd zeer waarschijnlijk gebouwd in 1567. Deze molen, die in 1864 nog met een scheprad was uitgerust, brandde in 1889 af en werd vervolgens door de bekende Zaanse molenbouwers Gebr. Vredenduin als vijzelmolen herbouwd. In 1962 werd in de molen een elektrische hulpaandrijving geplaatst.

Als gevolg van onvoorzichtigheid met vuur tijdens rietdekwerkzaamheden raakte de molen op 7 september 1971 in brand. Hoewel de molen de brand staande overleefde meende de brandweer evenwel de molen omver te moeten trekken, iets wat tenslotte met veel moeite 'slaagde'. Als gevolg hiervan gingen ook as en roeden verloren.
Dat was niet de eerste blunder van de brandweer rond deze brand: de eerste auto die bij de brand arriveerde kantelde op amper 40 meter van de molen in de sloot (en kon dus niets meer bijdragen aan het blussen).

Het meteen na de brand opgerichte 'Actiecomité Herbouw Molen de Kat' slaagde erin, op deze plek weer een molen te laten verschijnen. In 1973 verrees een molen die oorspronkelijk in 1842 te Alblasserdam op de scheepswerf J. Smit en Co. was gebouwd als houtzaagmolen "Ons Genoegen". Vanwege algehele vernieuwing van de werf werd deze in 1952 afgebroken en aan de gemeente Haarlem geschonken om te worden opgebouwd op de plaats van de daar in 1932 afgebrande molen "De Adriaan". Deze plannen kwamen echter niet tot uitvoering en na jaren gedemonteerd opgeslagen te zijn geweest, werd hij door de gemeente Haarlem aan de Stichting Uitgeester Molens ter beschikking gesteld voor herbouw in Uitgeest. 
De herbouw werd verricht door de fa. Poland uit Heerhugowaard.
Op 15 december 1973 werd de vang gelicht van een maalvaardige molen, slank en groots, maar totaal niet lijkend op zijn veel kleinere voorganger.

In tegenstelling tot de voorganger wordt deze molen niet bewoond; enige jaren na de herbouw is naast de molen een hut neergezet, die als molenaarsverblijf dienst doet.

De huidige molen is opgetrokken op de penanten van de afgebrande voorganger. Het achtkant is grotendeels gemaakt van grenenhout. Op diverse plaatsen is goed te zien dat de molen werkte voor een scheepswerf: veel onderdelen zijn van metaal, zoals de windpeluw en de meeste delen van het staartwerk. Ook bovenwiel en dito schijfloop (met ijzeren staven) zijn afkomstig van de zaagmolen. Onderbonkelaar en vijzelwiel komen nog van de verbrande voorganger.
Vanouds bestond het kruiwerk uit acht bronzen neuten op een rail, eveneens nog authentiek en zelfs uniek maar ook, helaas, zeer moeilijk bruikbaar: deze molen gold als 'niet te kruien'. In 1983 kreeg de molen daarom een Engels kruiwerk. 

Op 29 mei 2001 brak geheel onverwacht een roede. De oorzaak was toe te schrijven aan een constructiefout. Op 21 juni 2002 kreeg de molen twee nieuwe roeden (ook de niet-gebroken roede vertoonde lasfouten en werd afgekeurd).

In het najaar van 2017 startte men een flinke herstelbeurt: nieuw riet op de kap, vervanging van deuren, kozijnen en raamwerk. Ook de ijzeren staartconstructie en het kruirad moesten flink worden nagekeken. Een en ander werd besloten met een feestelijke ingebruikname in mei 2019.

Gerbrand de Vries, sinds de brand van de vorige "Kat" actief als bestuurslid van het toen opgerichte actiecomité en de latere stichting, was hier vanaf de herbouw in 1973 tot 2019 vaste molenaar.

 

Bouwjaar
1973
Functie
Molenaar
Paul Schoffelmeer / Edwin Blok
Telefoon
0251-312166
Aandrijving
Adres
Limmerweg 2
1911 BS Uitgeest
Noord-Holland
Open op afspraak
Ja
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
In principe iedere zaterdag, verder als de molen draait en op afspraak.
Extra informatie schoolbezoek

Op afspraak

Schoolbezoek mogelijk
Ja

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

De Kat te Uitgeest

Locatie

Bezoekadres
Limmerweg 2
Gemeente
Uitgeest
Plaats
Uitgeest
Postcode
1911 BS
Plaats (postadres)
Uitgeest
Provincie
Rijksdriehoek: X
109396
Rijksdriehoek: Y
505291
WGS84: N (breedtegraad)
52.53337
WGS84: E (lengtegraad)
4.71511

Contact

Eigenaar
Stichting Uitgeester- en Akersloter Molens
Telefoon
0251-312166

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
1 : 2,08
Specificaties
Vijzel: diam. 1,58 m, diam. vijzelbalk: 62 cm, spoed beschoeping: 1,52 m, hellinghoek: 26°;
Opvoerhoogte: 0,4-0,95 m

Registratienummers

DHM-databasenummer
647
Rijksmonumentnummer
35853
Ten Bruggencatenummer
10672